AMH, czyli hormon antymüllerowski, jest wskaźnikiem indywidualnej rezerwy jajnikowej.
Każda kobieta rodzi się z określoną ilością komórek jajowych. W okresie dojrzewania jajniki zawierają około 300-500 tysięcy pęcherzyków. Z każdym cyklem menstruacyjnym ich liczba maleje. Około 30-35 roku życia większość kobiet wciąż posiada wystarczającą liczbę komórek jajowych zdolnych do zapłodnienia. Po 35 roku życia wskaźniki rezerwy jajnikowej zaczynają znacznie spadać, a w okresie menopauzy zapas komórek jajowych całkowicie się wyczerpuje. Czas wystąpienia menopauzy jest indywidualny i zależy od początkowego zapasu komórek jajowych oraz tempo ich utraty.
Należy jednak zauważyć, że niski poziom AMH może wystąpić nawet u dwudziestoletnich kobiet.
Rezerwa jajnikowa – to liczba pęcherzyków w jajnikach, potencjalnie zdolnych do wyprodukowania komórek jajowych. W naturalnym cyklu co miesiąc dojrzewa 10-20 pęcherzyków, ale tylko jeden dominujący osiąga owulację, pozostałe umierają. Podczas owulacji jedna dojrzała komórka jajowa opuszcza pęcherzyk i przemieszcza się do jajowodu, gdzie jest gotowa do zapłodnienia przez 12-24 godziny. Jeśli w tym czasie nie dojdzie do zapłodnienia, komórka jajowa ulega zniszczeniu.
Czynniki wpływające na poziom AMH
Istnieją różne czynniki, które mogą wpływać na poziom AMH, omówmy najczęstsze.
Czynniki wpływające |
Opis |
Wiek kobiety |
Poziom AMH naturalnie zmniejsza się z wiekiem. Po osiągnięciu 30-35 lat poziom AMH może być już stosunkowo niski i wpływać na płodność. |
Stany medyczne |
Niektóre stany medyczne, takie jak zespół policystycznych jajników (PCOS), przedwczesna niewydolność jajników (PNO), endometrioza, leczenie chemoterapią, mogą przyspieszyć przedwczesne zmniejszenie poziomu AMH. |
Interwencje chirurgiczne |
Zabiegi chirurgiczne na jajnikach, na przykład operacje usunięcia torbieli jajnika, mogą uszkodzić jajniki i prowadzić do obniżenia poziomu AMH. |
Dieta i styl życia |
Niewłaściwe odżywianie, otyłość, palenie i nadmierny stres mogą przyczynić się do wczesnego obniżenia poziomu AMH. |
Genetyka |
W niektórych przypadkach niski poziom AMH może być związany z genetyką kobiety. |
Określenie poziomu AMH
Najlepszym sposobem na poznanie poziomu AMH jest wykonanie testu na hormon antymüllerowski (AMH). Test mierzy poziom tego hormonu we krwi, co pozwala oszacować liczbę jajeczek pozostałych w jajnikach kobiety i teoretycznie zdolnych do zapłodnienia. To prosty i nieskomplikowany badanie krwi, które można wykonać w dowolnym dniu cyklu menstruacyjnego.
Wyniki testu na AMH pozwalają lekarzowi ocenić stan jajników kobiety. To ważna informacja, która pomaga określić, ile jajeczek ci pozostało i jak aktywnie pracują twoje jajniki.
Analiza wyników testu
Poznanie poziomu AMH dostarcza dostępu do następujących informacji:
Zalety |
Opis |
Obiektywna ocena płodności |
Poziom AMH daje wyobrażenie o twoich szansach na naturalne poczęcie lub skuteczność procedur in vitro (IVF). |
Przejście do planowania leczenia |
Znając poziom AMH, lekarz może wybrać najbardziej efektywny protokół stymulacji jajników dla IVF, dostosowany do twojego indywidualnego przypadku. |
Prognozowanie reakcji na stymulację |
Poziom AMH pomaga przewidzieć, jak twoje jajniki zareagują na leki stymulujące. |
Test na AMH w połączeniu z ultrasonografią jajników jest kluczowym narzędziem diagnostycznym i planowania leczenia w medycynie reprodukcyjnej.
Norma hormonu antymüllerowskiego
Poziom AMH zmniejsza się z wiekiem kobiety. To są ogólne zakresy:
- Normalny poziom: od 2,0 ng/ml do 5,0 ng/ml.
- Niski: poniżej 2,0 ng/ml - 1,0 ng/ml.
- Bardzo niski: poniżej 1,0 ng/ml - 0,5 ng/ml.
Możliwość zajścia w ciążę przy niskim poziomie AMH
Lekarze ustalili, że u kobiet z niskim poziomem AMH prawdopodobieństwo samodzielnego zajścia w ciążę nie przekracza 5-7%. Tak, szanse na naturalną ciążę są, choć może to być niezwykle trudne.
Jeśli ciąża nie nastąpi po roku aktywnych prób, rozwiązaniem może być zastosowanie technologii wspomaganego rozrodu – IVF.
Nie zaleca się odkładania wizyty u lekarza, ponieważ rezerwa jajnikowa zmniejsza się co miesiąc, a wraz z nią szansa na zapłodnienie.
IVF daje możliwość zajścia w ciążę kobietom nawet z bardzo niskim poziomem AMH, sukces będzie zależał od dobranego do pacjentki protokołu leczenia.
Najważniejsze jest zrozumienie, że jakość komórek jajowych jest ważniejsza od ich ilości. Nawet jedna wysokiej jakości komórka jajowa może dać szansę na udane zapłodnienie i ciążę.
Jak zwiększyć szanse na sukces przy in vitro z niskim poziomem AMH?
Niestety, zwiększenie zapasu komórek jajowych w jajnikach jest niemożliwe, dlatego leczenie niskiego poziomu AMH zazwyczaj polega na rozwiązywaniu głównego problemu powodującego przedwczesne zmniejszenie i poprawę funkcji jajników.
Oto kilka kluczowych punktów, aby zwiększyć szanse na ciążę przy niskim poziomie AMH:
Sposób |
Opis |
Konsultacja z lekarzem reprodukcyjnym |
Doświadczony lekarz pomoże opracować indywidualny protokół stymulacji, używając wyższych dawek leków lub dłuższej stymulacji, aby zoptymalizować rozwój pęcherzyków. |
Wybór właściwej kliniki |
Wybór kliniki reprodukcyjnej z doświadczeniem w leczeniu niskiego poziomu AMH może być kluczowy dla sukcesu programu sztucznego zapłodnienia. |
in vitro |
Przy niskim poziomie AMH zastosowanie technologii wspomaganego rozrodu z indywidualnymi protokołami leczenia znacznie zwiększa szanse na ciążę. Ważne jest, aby dokładnie przestrzegać zaleceń lekarza. |
Zmiana stylu życia |
Przestrzeganie zrównoważonej diety, regularne ćwiczenia fizyczne, unikanie palenia i redukcja stresu mogą pozytywnie wpływać na płodność. |
Preimplantacyjna diagnostyka genetyczna (PGT) |
Pomoże sprawdzić zarodki pod kątem anomalii chromosomowych, zwiększając szansę na implantację i zmniejszając ryzyko poronienia. |
in vitro z użyciem darowanych komórek jajowych |
W niektórych przypadkach, przy krytycznie niskim poziomie AMH i słabej jakości własnych komórek jajowych, darowane komórki jajowe od młodych, zdrowych kobiet są jedyną szansą na udane zapłodnienie i implantację. |
Chirurgia |
Ze względu na to, że funkcje jajników pogarszają się z powodu patologii, takich jak guzy i torbiele, konieczne jest ich chirurgiczne usunięcie. |